8ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Ο πλανήτης βρίσκεται στο πιάτο μας, μεταφορικά και κυριολεκτικά, αφού όλη η αλυσίδα παραγωγής της τροφής μας ευθύνεται για το 70% της απώλειας βιοποικιλότητας και το 24% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο το 1/3 της τροφής μας καταλήγει στα σκουπίδια. Παράλληλα, ολοένα και περισσότερο άνθρωποι στον δυτικό κόσμο υιοθετούν ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες υψηλού οικολογικού αποτυπώματος. Στη χώρα μας είναι χαρακτηριστική η εγκατάλειψη της Μεσογειακής διατροφής προς όφελος μιας διατροφής βασισμένης στην υψηλή κατανάλωση κρέατος (καθώς και στην κατανάλωση έτοιμου και επεξεργασμένου φαγητού καθώς και φρούτων και λαχανικών εκτός εποχής).

Ειδικά τα παιδιά είναι επιρρεπή σε αυτή την υψηλού αποτυπώματος διατροφή. Τα υψηλά επίπεδα παιδικής παχυσαρκίας στη χώρα μας είναι ενδεικτικά αυτής της τάσης. Στο εργαστήριο αυτό θα παρουσιάσουμε, βιωματικά, το Καλάθι του Πικνίκ, το νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του WWF που στοχεύει στην αλλαγή διατροφικών συνηθειών των παιδιών, ώστε να υιοθετήσουν, συνειδητά, μία βιώσιμη και υγιεινή διατροφή.

Το προτεινόμενο παιδαγωγικό εργαστήριο με τίτλο «Μην αφήνεις φαγητό να πάει χαμένο» αποτελεί μέρος δραστηριοτήτων οι οποίες αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου Α2UFood. Οι δραστηριότητες που το συνοδεύουν υποστηρίζουν ένα ολιστικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων τροφίμων, στο οποίο περιλαμβάνονται όλες οι πτυχές της μείωσης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης τους. Το εργαστήριο στην παρούσα του μορφή συνδέει τη έννοια της κυκλικής οικονομίας με τις αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και περιλαμβάνει τις εξής δραστηριότητες: 1) σχηματισμό ομάδων, 2) κατηγοριοποίηση των ενδείξεων που φέρουν οι συσκευασίες τροφίμων και 3) ανάδειξη της πολυπλοκότητας απώλειας/σπατάλης τροφίμων.

Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) Περτουλίου-Τρικκαίων προχώρησε τη σχολική χρονιά 2013-2014 στην ίδρυση του τοπικού δικτύου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με θέμα «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» με τριετή διάρκεια και με τη συμμετοχή σχολικών μονάδων της περιφερειακής ενότητας Τρικάλων. Το Κ.Π.Ε. ως συντονιστικός φορέας του δικτύου, στα πλαίσια των υποχρεώσεων του, σχεδίασε και υλοποίησε νέο μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με αντίστοιχο θέμα και δόθηκε η δυνατότητα να το παρακολουθήσουν όλες οι σχολικές μονάδες της ελληνικής επικράτειας. Εξόπλισε και λειτούργησε εργαστήριο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δημιούργησε ιστοσελίδα του δικτύου για τη διαδραστική συμμετοχή των μαθητών μέσω της αντίστοιχης διαδικτυακής κοινότητας. Διοργάνωσε ημερίδες και σεμινάρια για την ενημέρωση και καθοδήγηση των εκπαιδευτικών του δικτύου. Προχώρησε στη παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού με θέμα η διδασκαλία των ΑΠΕ μέσω εργαστηριακών ασκήσεων. Τέλος συμμετείχε σε ενημερώσεις για τις ΑΠΕ σε όσες σχολικές μονάδες το επιθυμούσαν ή άλλους φορείς. Η ανταπόκριση των σχολικών μονάδων στα τρία χρόνια λειτουργίας ήταν πολύ ικανοποιητική.

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά σχεδιασμού και υλοποίησης διαθεματικού ψηφιακού υλικού με χρήση φορητής τεχνολογίας, όπως το Βιβλικό πάρκο με QR codes, που αξιοποιήθηκαν κατά την υλοποίηση μιας εκπαιδευτικής δράσης από το Κ.Π.Ε. Πεταλούδων Ρόδου. Στην πρώτη ενότητα της παρούσης εργασίας παρουσιάζονται οι βασικές έννοιες μάθησης με φορητή τεχνολογία και σοβαρά παιχνίδια. Στη συνέχεια μέσω βιβλιογραφικής ανασκόπησης καταγράφουμε συγκεκριμένα παραδείγματα εισαγωγής των κωδικών QR codes στην εκπαιδευτική διαδικασία και παρουσιάζουμε μία εκπαιδευτική δραστηριότητα με χρήση των κωδικών QR codes η οποία πραγματοποιήθηκε στην κοιλάδα των πεταλούδων της Ρόδου και συγκεκριμένα στο χώρο της Ιεράς Μονής Παναγίας Καλόπετρας. Στην συγκεκριμένη προσπάθεια συμμετείχαν το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πεταλούδων Ρόδου, το 4ο Γυμνάσιο Ρόδου (Καζούλλειο), η Ιερά Μητρόπολη Ρόδου, το Εργαστήριο Μαθησιακής Τεχνολογίας και Μηχανικής Διδακτικής του ΤΕΠΑΕΣ (Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού) του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ο δήμος Ρόδου που έχει και την ευθύνη διαχείρισης της κοιλάδας των πεταλούδων στη Ρόδο.

Η εξέλιξη με βάση το διαδίκτυο των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ) (Web GIS), αλλάζει τον τρόπο με τον οποίον αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν με επιτυχία στην σχολική εκπαίδευση, εξουδετερώνοντας πολλά από τα εμπόδια που αποτελούσαν ανασταλτικό παράγοντα ως τώρα. Παρόλο που όλο και περισσότερες έρευνες αναδεικνύουν την παιδαγωγική αξία των ΓΣΠ, η συζήτηση συνεχίζεται στο πώς αυτά μπορούν να ενσωματωθούν καλύτερα στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών. Το παρόν εργαστήριο έχει ως σκοπό την βιωματική εξοικείωση των συμμετεχόντων με την πλατφόρμα χαρτογράφησης ArcGIS online και αποσκοπεί αφενός να παρουσιάσει τις δυνατότητες της πλατφόρμας μέσα από πρακτικές δραστηριότητες και αφετέρου να αναδείξει την διδακτική αξιοποίηση της πλατφόρμας στο σχολικό περιβάλλον προβάλλοντας καλές πρακτικές.

Το εργαστήριο πραγματοποιείται σε εργαστήριο πληροφορικής με βιντεοπροβολέα και σύνδεση στο διαδίκτυο, απευθύνεται σε όλους τους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ο αριθμός εξαρτάται από τις θέσεις εργασίας του εργαστηρίου και προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρακτική εξάσκηση των εκπαιδευομένων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2 άτομα αν Η/Υ. Δεν υπάρχουν αυστηρά προ-απαιτούμενα για την παρακολούθηση του επιμορφωτικού προγράμματος, καθώς αυτό δεν προϋποθέτει προηγούμενη γνώση λογισμικών χαρτογράφησης. Κάποιες βασικές δεξιότητες σε ψηφιακό περιβάλλον (όπως π.χ. πλοήγηση στο διαδίκτυο, εγκατάσταση προγραμμάτων, άνοιγμα και αποθήκευση αρχείων σε λειτουργικό Windows ή/και Ubuntu, εργασία με smartphones) είναι σημαντικές και πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Η διάρκεια του είναι 3 ώρες.