8ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ) είναι ένα σύστημα διαχείρισης χωρικών δεδομένων, που επιτρέπει στους χρήστες τους να αποτυπώσουν τον πραγματικό κόσμο και να αναλύσουν χωρικά και περιγραφικά δεδομένα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για την προώθηση της αειφορίας διότι έχουν τη δυνατότητα να συγκεντρώσουν κριτήρια από όλους τους πυλώνες της, κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς. Η παρούσα έρευνα έχει ως στόχο να μελετήσει τις γνώσεις, τις απόψεις και τις στάσεις των εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας ως προς την εισαγωγή των ΓΣΠ στην εκπαιδευτική διαδικασία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 333 εκπαιδευτικούς σε όλη την επικράτεια το έτος 2016 και έδειξε ότι οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν τα οφέλη της χρήσης των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία ενώ θεωρούν ότι η χρήση των νέων τεχνολογιών προάγει τη μάθηση. Η έλλειψη κατάρτισης των εκπαιδευτικών αποτελεί εμπόδιο ως προς την εισαγωγή των ΓΣΠ αλλά παρά τις δυσκολίες 2 στους 10 εκπαιδευτικούς τα έχουν χρησιμοποιήσει ήδη σε προγράμματα ΠΕ.

Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ), Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ)

Στην παρούσα έρευνα αναλύονται οι στόχοι των προγραμμάτων των τεσσάρων Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) της Δυτικής Μακεδονίας, ως προς τον προσανατολισμό τους στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, όπως αυτή προσδιορίζεται από τον ΟΗΕ. Πραγματοποιήθηκε ανάλυση περιεχομένου των ρητά διατυπωμένων στόχων με βάση τους πυλώνες της αειφορικής ανάπτυξης και συγκεκριμένα ως προς τους άξονες: περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία, πολιτική και επιπλέον επιχειρήθηκε ανάλυση διαρκούς σύγκρισης χωρίς προκαθορισμένες από τη θεωρία κατηγορίες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ως προς τους πυλώνες της αειφορίας οι περισσότεροι στόχοι αναφέρονται στην κοινωνία και στο περιβάλλον και ελάχιστοι στην οικονομία και την πολιτική. Από την ανάλυση των δεδομένων με τη μέθοδο της διαρκούς σύγκρισης αναδεικνύονται ως κύριες κατηγορίες, στις οποίες εντάσσεται ο κύριος αριθμός των στόχων, οι “φυσικοί πόροι” και το “τοπικό περιβάλλον". Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν μια πιθανή ανάγκη επαναπροσδιορισμού του περιεχομένου των προγραμμάτων των ΚΠΕ με σκοπό την επικαιροποίησή τους και την προσαρμογή τους στις σύγχρονες κατευθύνσεις αποδοτικής, αειφορικής ανάπτυξης.

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Εκπαίδευση για την Αειφορία, Εκπαιδευτικό Υλικό, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται μία αναπτυξιακή έρευνα στο πλαίσιο της οποίας σχεδιάστηκαν, αναπτύχθηκαν, εφαρμόστηκαν και αξιολογήθηκαν εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες είχαν ως στόχο να βοηθήσουν ενήλικες εκπαιδευόμενους να βελτιώσουν την κατανόησή τους για τη βιοποικιλότητα. Βασικός τους στόχος ήταν η επίτευξη γνωστικών μαθησιακών αποτελεσμάτων, όσο αφορά την έννοια της βιοποικιλότητας, την απώλεια για τη βιοποικιλότητα, τις αιτίες που οδηγούν σε απώλεια, καθώς και τη σημασία διατήρησής της. Για την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων πηγή δεδομένων αποτέλεσε ένα ερωτηματολόγιο προ και μετά ελέγχου, που συμπλήρωσαν οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι. Επίσης, για την καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων, χρησιμοποιήθηκαν τα φύλλα εργασίας των δραστηριοτήτων και το ημερολόγιο της ερευνήτριας. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής έδειξαν ότι οι περισσότερες δραστηριότητες βελτίωσαν τις γνώσεις των εκπαιδευόμενων ως προς την έννοια και την απώλεια για τη βιοποικιλότητα, τις αιτίες που την προκαλούν και τη σημασία διατήρησής της. Ταυτόχρονα, αποκαλύφθηκαν κάποιες σημαντικές δυσκολίες και εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι κατά τη μάθηση του συγκεκριμένου περιεχομένου.

Περιβαλλοντική εκπαίδευση, Εκπαίδευση ενηλίκων, Βιοποικιλότητα, Εκπαιδευτικές δραστηριότητες

Η παρούσα ερευνητική εργασία, αξιοποιώντας το θεωρητικό πλαίσιο του B. Bernstein αποσκοπεί να διερευνήσει το επιμορφωτικό έργο του Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.) της Δ/νσης Α/θμιας Εκπαίδευσης ν. Αχαΐας την περίοδο 2005 – 2010. Ακόμη επιχειρεί να ανιχνεύσει την επίδραση που αυτό είχε στους επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς και ιδιαίτερα στις ασκούμενες παιδαγωγικές πρακτικές. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με μελέτη γραπτών τεκμηρίων και δομημένες συνεντεύξεις σε δείγμα 11 δασκάλων σε δημοτικά σχολεία της Πάτρας. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με ποιοτική ανάλυση περιεχομένου. Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν ότι το Τμήμα Π.Ε οργάνωσε σημαντικό αριθμό σεμιναρίων, μεθοδολογικά και θεματικά, αξιοποιώντας παραδοσιακές και συμμετοχικές τεχνικές. Η επίδραση του περιεχόμενου και της μεθοδολογίας των σεμιναρίων αποτυπώνεται, σύμφωνα με τις απόψεις των εκπαιδευτικών, στις ασκούμενες παιδαγωγικές πρακτικές.

επιμόρφωση, περιβαλλοντική εκπαίδευση, παιδαγωγικές πρακτικές

Η παρούσα εργασία επιχειρεί να διερευνήσει τις απόψεις των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τα αλληλένδετα περιβαλλοντικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά ζητήματα στο πλαίσιο της αειφορίας και τον ρόλο της εκπαίδευσης στη διαμόρφωση ενεργών πολιτών. Ως μέσο συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο, δομημένο με βάση τους τέσσερις αλληλένδετους άξονες της αειφορίας: τον περιβαλλοντικό, τον οικονομικό τον κοινωνικό και τον πολιτισμικό. Ήταν επιτόπια και διενεργήθηκε κατά το διάστημα Μαρτίου – Ιουνίου 2019. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από τα πορίσματα της έρευνας προκύπτει ότι η πλειονότητα των εκπαιδευτικών δείγματος φαίνεται να πιστεύει ότι η δευτεροβάθμια εκπαίδευση μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενεργών πολιτών και ότι η δημιουργία ενεργών πολιτών μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη των αλληλένδετων περιβαλλοντικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών στόχων της αειφόρου ανάπτυξης, ωστόσο, η παρεχόμενη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στις μέρες μας δεν μπορεί να το επιτύχει. Οπότε προτείνεται η προώθηση αλλαγών για τη μετατροπή του σημερινού σχολείου σε «αειφόρο».

εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, ενεργός πολίτης

Σύμφωνα με τις αρχές της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη, τα σύγχρονα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα απαιτούν την αλληλεπίδραση και συνεργασία του σχολείου με τους φορείς της τοπικής κοινωνίας. Η ερευνητική παρέμβαση που αποτυπώνεται στην παρούσα εργασία μελετά τη συνεργασία ενός δημοτικού σχολείου κι ενός Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Σκοπός είναι να διερευνηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει η συνέργεια των δύο οργανισμών στην ενεργοποίηση των μαθητών για ένα ζήτημα που απασχολεί την τοπική κοινωνία (διαχείριση των απορριμμάτων) και η ανάδειξη προτάσεων αποτελεσματικότερης συνεργασίας των δύο εκπαιδευτικών οργανισμών. Η μεθοδολογική προσέγγιση που επιλέγεται είναι η Έρευνα Δράσης. Η ανάλυση του ερευνητικού υλικού καταδεικνύει ότι η συνεργασία των δύο οργανισμών ενδυναμώνει τη δράση των μαθητών, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύονται προτάσεις βελτίωσης της συνεργασίας.

Αειφορία, Αειφόρος Εκπαιδευτικός Οργανισμός, Οργανισμός Μάθησης, Έρευνα Δράσης